Emotionele kranslegging bij twee oorlogsmonumenten Distelberg

HELVOIRT – 10 november 2019 . Slachtoffers van de tweede wereldoorlog zijn voorbije zondag bij twee monumenten op De Distelberg in Helvoirt herdacht. De kransleggingen en onthulling van een gedenkplaat zorgden voor emotionele momenten. De stichting Pheasant uit Waalwijk, de werkgroep 75 jaar vrijheid Helvoirt en gedichten van drie schoolgaande jongeren maakten indruk met de manier van herdenken.

Monument in de duinen met op de achtergrond de gedenkplaat met uitleg en sterfdatums op het ijzeren kruis. 

Al vroeg op de zondagochtend reden oude legervoertuigen richting ijzeren kruis in  de duinen in de buurt van de Margrietweg in Helvoirt.  Het was net boven het vriespunt en de rijp hing nog aan de boomtakken. Genodigden en belangstellenden ervaarden in een voertuig uit 1943 een tocht over een zandweg met kuilen, takken en scheef hangende bomen. Zij probeerden zich de situatie van 75 jaar geleden voor te stellen. Legervoertuigen die soldaten verplaatsten om de vijand, de Duitse soldaten, te verdrijven en de Nederlanders te bevrijden. “Kussens op de zitbanken zijn er toen niet geweest”,  wist een passagier vast te stellen.

Een gedenkplaat bij het kruis in de duinen met foto van de verongelukte Kees van Iersel

Een gedenkplaat nabij het ijzeren kruis geeft uitleg aan passanten waarom zij juist midden in de duinen een oorlogsmonument aan een voormalige doorgaande zandweg tegen komen. De gedenkplaat geeft uitleg over de dood van een Engelse soldaat verkenner. Met daaronder het trieste lot van een jonge inwoner uit Helvoirt, Kees van Iersel,  die er toevallig op dezelfde plaats maar op een ander tijdstip een kist met mijnen vond. Hij vond daarbij, na een explosie,  de dood.

Lenn Schuffelers van de basisschool Meerdijk uit Waalwijk, Cas van der Heijden en Jowi van Balkom van de Dr.Landmanschool uit Helvoirt droegen daar hun gedicht over de oorlog voor. Daarna onthulden deze drie kinderen samen met wethouder Martin Vromans  van de gemeente Haaren de gedenkplaat. Dat geschiede nadat eerst Henk Peters zijn verhaal vertelde over de juiste toedracht van de verongelukte Kees van Iersel.  Peters is de man die veel energie stak in het “boven aarde halen” van de juiste toedracht van de verongelukte tiener uit Helvoirt. Hij speurde een kennis van het slachtoffer op die de explosie overleefde maar wel zes weken in coma lag. Ton van Dijk uit Rotterdam die uit het mortuarium werd gehaald. Men dacht dat hij dood was.

Alle sprekers in een beeld: links Elsbeth Hoyer, rechts wethouder Martin Vromans , Lenn Schuffelers, Cas vd Heijden, Jowi van Balkom.

Het was wethouder Martin Vromans die “uit ervaring” sprak bij  het tweede monument aan de straat die Distelberg heet. Als kind heeft hij vlak bij de plaats van het huidige monument gewoond. Hij sprak: “Opa woonde om de hoek. Hij vertelde  vaak over de grote tanks, het zogenaamde trommelvuur en de vele militairen met de drukte die dat meebracht. Hier lagen zeven schotse soldaten een half jaar begraven. Zij zijn zeven van de duizenden gesneuvelde soldaten om ons de vrijheid terug te geven. . Zij hebben geen overwinning kunnen vieren. Wij plukken nu nog steeds de vruchten van die overwinning.”

De dames Beijens (l) en Pennings van werkgroep 75 jaar vrijheid Helvoirt legden een bloemetje bij het monument aan de Distelberg

Ook hier droegen de drie schoolgaande kinderen hun gedicht over de oorlog op voor een grote groep belangstellenden. Zeven personen plaatsten bloemen in een vaas bij het monument als symbool voor elke Schotse gesneuvelde soldaat. De Clan Lamont Pipe Band zorgde voor de sfeer rond 1944.
De stichting Pheasant uit Waalwijk legde een krans op het keurig verzorgde monument aan de Distelberg.

Het monument aan de Distelberg na de kranslegging

Een van de drijvende krachten bij deze stichting, Elsbeth Hoyer uit Waalwijk , vertelde tot slot haar eigen verhaal waarom zij zo gedreven was in het in stand houden van het jaarlijkse herdenken van de gesneuvelde soldaten uit Schotland. Haar moeder was verliefd op een soldaat uit Schotland dacht ze. Die sneuvelde eind november ook aan het oorlogsfront nabij de Maas . Haar moeder wilde niets liever dan een bloemetje op het gaf van haar geliefde leggen. Elsbeth Hoyer deed er dertig jaar over om het graf van die soldaat te vinden. Hij bleek een soldaat uit Canada met ouders uit Schotland te zijn. De zelfverzekerde dame uit Waalwijk  wist dit verhaal aan het eind met trillende stem heel duidelijk publiekelijk te maken. De emoties horend bij dit verhaal dreven bij de laatste woorden over het monument de vrije wereld in.

Van onze correspondent.