Corvers Column: Hoofdbrekens

HELVOIRT/CROMVOIRT/VUGHT – 5 juni 2023. Gemeentebelangen is terug in het gemeentebestuur, de plek waar het na de verkiezingen door D66, CDA en PvdA/GL nadrukkelijk buiten werd gehouden.

Maar het is de vraag of Gemeentebelangen de verwachtingen vooral op het gebied van woningbouw kan waarmaken. Binnen het college denken PvdA/GL en CDA daar bepaald anders over.

CDA en PvdA/GL stonden al niet te springen om met Gemeentebelangen in het college te stappen. Liever waren zij met D66 en VVD doorgegaan maar dat wilden die beide partijen niet. De liberalen wilden alleen met Gemeentebelangen door, die partij trouwens ook alleen met de VVD. Zo is dit college een must geworden voor CDA en PvdA/GL, want van het pluche willen zij niet af…

Is het dan opvallend dat de onderhandelingen voor een nieuw college zo lang duurden, zo’n drie maanden? Het Coalitieakkoord is nauwelijks veranderd. Gemeentebelangen kon zich namelijk goed vinden in dat akkoord dat D66, VVD, PvdA/GL en CDA op 21 januari 2021 presenteerden maar stemde toch tegen. Niet vanwege de inhoud maar omdat de vier partijen de gespreksverslagen niet openbaar wilden maken.

De lastige punten voor de partijen zitten dus niet in de inhoud. Wellicht heeft de portefeuilleverdeling voor hoofdbrekens gezorgd. Opmerkelijk is in elk geval dat diverse taken in de verdeling van portefeuilles nieuw zijn. Taken als woonvisie, woningbouwontwikkelingen, tijdelijk wonen en ‘regionale kopgroep wonen’ (hoe verzin je dat?) zijn nu uit de hoge hoed getoverd en op het bordje van Gemeentebelangen terechtgekomen. Terwijl het CDA alle portefeuilles op ruimtelijke ordening heeft behouden. Kortom: het CDA behoudt de beleidstaken op woningbouw (kortweg: waar mag worden gebouwd?), Gemeentebelangen mag proberen de bouw daadwerkelijk vlot te trekken. Een lastige klus die tot nu (vooral) bij wethouder Yvonne Vos (CDA) lag.

Dat Gemeentebelangen en VVD wezenlijk anders denken over bouwen in het buitengebied dan PvdA/GL en CDA bleek al in oktober bij vaststelling van de Visie Wonen in het buitengebied. Gemeentebelangen liet weten te vrezen dat deze visie ‘niet gauw zal bijdragen aan de woningennood’. Dat het CDA de ruimtelijke portefeuilles stevig aan de borst klemt is dus niet zo vreemd: het buitengebied moet geen bouwput worden. PvdA/GL maar ook CDA willen alleen in uiterste noodzaak (als er binnen de kom echt geen plek meer is) dat de schop in het buitengebied de grond ingaat. Terwijl Gemeentebelangen niets liever wil dan bouwen: hoe wil je anders 2000 woningen in 2030 gebouwd hebben, stelt die partij. Ook bij Fortduinen (voormalige camping De Vondst) rammelt Gemeentebelangen aan de poort van de woningbouw die de gemeenteraad daar heeft dichtgegooid.

Wat heeft Gemeentebelangen binnengehaald bij de coalitie-onderhandelingen? In oktober vroeg die partij zich nog af: ‘Waar is de aandacht voor onze jonge boeren? Waar is het project De Margriet met langdurige, duurzame pacht gebleven?’ Tja, kennis van het buitengebied is niet Vughts sterkte kant, zeker de boeren niet. Maar Gemeentebelangen wist de transitie van de landbouw bij de onderhandelingen niet naar zich toe te trekken. Die blijft bij het CDA. Het krijgt wel onderwijs (met probleemdossier Het Kwartier), jeugdzorg en jongerenbeleid. Maar is daar waar de partij het sterkst is?

Het moet vooral van de woningbouw komen! Deze coalitie wil (tot maart 2026) bijna 900 woningen bouwen, waaronder 150 sociale huurwoningen. Een enorme opgave. De nieuwe wethouder Jos den Otter mag dat gaan proberen. Met die keus voor Den Otter negeert Gemeentebelangen de aanbeveling die informateur en oud-gedeputeerde Bert Pauli de partijen in december 2020 meegaf: zorg ervoor dat de inwoners van Helvoirt zich herkennen in de samenstelling van het college van de nieuwe gemeente. Gemeentebelangen, dat 42 procent van de stemmen in Helvoirt kreeg, zou zich dit advies nog het meest ter harte kunnen nemen. Door Helvoirtenaar Martien Vromans (wel kandidaat-wethouder in 2020) te passeren is het niet vreemd als groepen kiezers in Helvoirt zich minder in de Vughtse politiek herkennen en zich meer op afstand gezet voelen.