Corvers Column: Krokodillentranen

HELVOIRT – 3 september 2019. “Het is een drama”, laat Wim Vugts in een eerste reactie zaterdagavond weten toen de vlammen nog uit het dak van het hoofdgebouw van Haarendael kwamen.

Maar het zijn louter krokodillentranen die de eigenaar van het verwoeste monumentale complex laat. Niks meer en niks minder.  

Zoals ook de Stichting Maatschappelijk Platform Haarendael (SMPH), een groep verontruste Haarenaren die zich sterk maakt voor het behoud van Haarendael als monumentaal erfgoed, in haar reactie na de brand opmerkt. ‘De criminele activiteiten op het landgoed hebben geleid tot een systematische verloedering.’ Daar valt geen speld tussen te krijgen.

Wim Vugts heeft zich niet bekommerd om het monumentale complex. Die conclusie mag je rustig trekken. Dat geldt zowel voor de periode dat hij huurder was -en zorginstelling Cello eigenaar- als voor de periode vanaf april dit jaar toen hij Haarendael eenmaal in bezit had.

Zoals ook elders wordt beweerd: de verkoop van het oud-seminarie door Cello aan Wim Vugts was zeer dubieus. Om dit landgoed eerder aan hem te verhuren overigens ook. Ook Cello valt dus veel te verwijten. Als eigenaar heeft het, zoals ook SMPH stelt, jarenlang geen enkele poging gedaan om Vugts als huurder op zijn verantwoordelijkheden te wijzen. Vugts laadde daarmee vervolgens de ernstige verdenking op zich het pand doelbewust te laten verloederen om zodoende de verkoopprijs -die hij later zou gaan betalen- zo laag mogelijk te houden. Cello liet dit gebeuren en kon het met de gemeente Haaren niet eens worden over verkoop van Haarendael, een juridische kwestie die zich jaren voortsleepte. Dat de gemeente Haaren weinig adequaat heeft gehandeld en na talloze rechtszaken uiteindelijk aan het kortste eind trok mag een terechte conclusie zijn. Dat neemt niet weg dat eigenaar Cello gedurende al die jaren weigerde een eurocent te investeren in (het meest noodzakelijke) onderhoud van het monumentale complex. 

Vugts blijft een ondernemer waarmee moeilijk zaken te doen is. Hij is zeker niet onomstreden. Onnavolgbaar ook. Zo suggereert hij dit weekend in de pers dat Haarendael met anti-kraak voor dit soort rampen had kunnen worden behoed. “Bezopen dat er geen anti-kraak in mocht. Dan krijg je dit soort praktijken.” Maar een verzoek voor anti-kraak, dat volgens Vugts door de gemeente is geweigerd, is nooit ingediend. Waarschijnlijk doelt hij op de aanvraag voor bewoning van het pand waarvoor twee dagen na de brand een afspraak was met de gemeente. Maar dat gaat over bewoning van acht personen in het Koetshuis, dus ver buiten het nu verwoeste hoofdgebouw… En vorig jaar moest de gemeente nog tientallen Oost-Europese burgers uit het pand zetten. Vugts had niet alleen geen toestemming voor die huisvesting, het geboden onderdak was onder die omstandigheden ook volkomen onverantwoord.

Intussen lijken alle partijen in te zetten op herbouw van het cultuurhistorisch erfgoed mits er voldoende cultuurhistorische waarde is overgebleven. In dit opzicht kan de ‘harde knip’ tussen hoofdgebouw en kapel die de brandweer zaterdagavond aanbracht en daarmee de kapel en een belangrijk deel van de historische voorwerpen van het oorlogsmuseum redde, van cruciaal belang worden.

Vugts had grootse plannen met het voormalige seminarie, een landgoed van 33 hectares met 25.000 vierkante meter aan monumentale opstallen waarvoor hij 3.250.000 euro neertelde. Na de huisvesting van arbeidsmigranten wil hij een combinatie van zorg en wonen of hotel en wonen realiseren. De brand maakt die plannen niet anders, integendeel! De positie van de ondernemer lijkt er alleen maar sterker op te worden. Als eigenaar zal hij een hartig woordje meepraten en beslissen als het op herbouw en een nieuwe bestemming aankomt.