Column Corvers: Geloofwaardig

HELVOIRT/CROMVOIRT/VUGHT – 26 maart 2023. Gemeentebelangen onderhandelt met VVD, PvdA/GL en CDA over deelname aan een nieuw Vughts gemeentebestuur.

De partij, bij de verkiezingen van november 2020 met zes zetels de grootste, werd door PvdA/GL en D66 nadrukkelijk buiten het college gehouden. Ook het CDA zag weinig in een coalitie met Gemeentebelangen al was de weerzin bij de christendemocraten wat minder.

Informateur Bert Pauli draait er in zijn eindverslag van 8 december 2020 niet omheen en schrijft over de koers van PvdA/GL en D66 tijdens de onderhandelingen: “Gemeentebelangen komt in hun prioriteitenlijst op een zeer lage plaats en wordt voor schier onwenselijk en onmogelijk gehouden.” Pauli heeft een voorkeur voor een coalitie van Gemeentebelangen, PvdA/GL en VVD aangevuld met D66 en/of CDA maar ziet die poging al direct stranden: “Ik moet constateren dat alleen de VVD een voorkeur heeft voor Gemeentebelangen”. Pauli concludeert dat D66 en PvdA/Groen Links een brede midden-coalitie willen met de VVD. En als de VVD niet mee wil doen dan kiezen beide partijen voor een links-midden coalitie. Maar de VVD wil wél meedoen en zo ontstaat de coalitie D66, VVD, PvdA/GL en CDA die steunt op 16 van de 23 raadszetels.

Maar twee jaar later liggen de kaarten totaal anders. De VVD, die in januari 2021 blij mocht zijn te mogen aanschuiven bij D66, PvdA/GL en CDA (samen destijds een krappe raadsmeerderheid van 12 zetels) is nu opeens een machtsfactor van belang bij de onderhandelingen na het afhaken van D66.

Na het gedwongen verstrek van wethouder Fons Potters (met steun van de VVD) heeft de coalitie geen meerderheid meer in de gemeenteraad (11 van de 23 zetels). Gerd Prick, oud-burgemeester van Groesbeek mag de scherven bijeen rapen: hoe krijgt Vught weer een stabiel gemeentebestuur. Ook kreeg de informateur de opdracht mee hoe de verstoorde politiek-bestuurlijke verhoudingen kunnen worden hersteld.

Prick concludeert dat PvdA/GL en CDA de voorkeur geven aan herstel van de coalitie met VVD en D66. Dat is niet verrassend: voor PvdA/GL was Gemeentebelangen ruim twee jaar geleden al niet in beeld als coalitiepartner en het CDA stond ook bepaald niet te springen.

De gehavende fractie van D66 wil niet terug in het gemeentebestuur. Ook de VVD ziet niks in een lijmpoging. De liberalen waren zeer verbaasd, zo stelde althans fractievoorzitter Nathalie Pullens in januari, dat D66 uit de coalitie stapte nadat de VVD de oppositie aan een meerderheid hielp bij het vertrek van wethouder Potters. Maar de liberale fractie heeft de deur naar herstel van de coalitie in het slot gegooid. In plaats daarvan omarmt de VVD nu Gemeentebelangen. Sterker, het wil niet zonder die partij in een nieuw gemeentebestuur stappen. Gemeentebelangen trouwens ook niet zonder de VVD.

Die omarming tussen beide partijen bevestigt weer eens dat zij over cruciale onderwerpen hetzelfde denken. De VVD grijpt deze tussentijdse coalitiebesprekingen aan om weer met haar vertrouwde, politieke maatje Gemeentebelangen in zee te gaan. Tegelijkertijd maakt het daarmee duidelijk dat de partij ontevreden is over de resultaten van dit college tot nu toe.

En zo zitten PvdA/GL en het CDA (die ook niet zonder elkaar in een coalitie willen stappen!) in de klem bij VVD en Gemeentebelangen, de laatste partij die zij twee jaar geleden nog zonder nader overleg buitensloten. Nu moeten PvdA/GL en CDA gaan samenwerken met Gemeentebelangen om hun positie in het gemeentebestuur veilig te stellen. De rollen zijn nu omgekeerd.

De verschillen van inzicht met de PvdA/GL en CDA, waarmee Gemeentebelangen mogelijk in het collegebootje stapt, lagen de afgelopen twee jaar glashelder op tafel. Het hoofdpijndossier De Speeldoos is daar het meest recente voorbeeld van. Maar ook de woningbouw in Vught die maar niet van de grond komt onder CDA-wethouder Yvonne Vos is onderwerp van stevige kritiek vanuit de raadsbankjes van Gemeentebelangen.

Die partij stelt harde voorwaarden voor deelname aan de coalitie, zo wordt gesteld. Gaat Gemeentebelangen als grootste partij de belangrijkste portefeuille ruimtelijke ordening, bestemmingsplannen/buitengebied (nu CDA) claimen? En ook volkshuisvesting na het echec van Potters met de tijdelijke woningen? Als Gemeentebelangen deelneemt aan de coalitie zal het moeten laten zien dat het ook anders en beter kan! Over drie jaar zal de kiezer dan vooral die partij afrekenen op concrete resultaten. De geloofwaardigheid staat op het spel.