de Kleine Meijerij

HELVOIRT – 1 juli 2019  Over het Helvoirtse monument Kastanjelaan 27 en de plaatsing van een oude dwarsdeelschuur in Esch bij hoeve Witven

In dit tweede nummer van het heemkundetijdschrift De Kleine Meijerij schrijft Jeanne Traa-van Rijswijk over de geschiedenis van Kastanjelaan 27 te Helvoirt. Op die plek staat een bijzonder gemeentelijk monument dat gebouwd werd door de ooms van de latere Helvoirtse burgemeester Adriaan van Rijswijk. Op die plek stonden in 1823 drie kleine huisjes, eigendom van de weduwe Antonetta van de Pas-van Houtert waarin 4 gezinnen woonden met in totaal 25 personen.
Wie bekend is in Esch heeft in 2018 wellicht gezien dat op het erf van hoeve Witvan een prachtige dwarsdeelschuur werd opgebouwd. Het betrof een uit Vlierden afkomstige schuur die daar werd afgebroken om in Esch weer te worden opgebouwd. Jan Timmers vertelt over die oude schuur, met bouwdelen uit 1565, die in Esch weer een nieuw leven kreeg. Een mooi voorbeeld van reanimatie van agrarisch bouwkundig erfgoed.

Ook in dit nummer weer een aantal Haarense zegswijzen uit de nalatenschap van Cees Verhoeven. Verder een artikel van Martin van der Waals over het bijzondere leven van Wichman Gijtenbeek (1894-1949). Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Nijkerker Wichman Gijtenbeek als gemobiliseerd militair ingekwartierd in Oisterwijk. Hij leerde daar de Oisterwijkse Marianna van der Linden kennen en trouwde in 1916 met haar. Na de oorlog begon hij een grossierderij in suikerwerken (en biscuits) aan het Kerkeind en reed het dorp rond met eerste een bakfiets en later een bestelauto. Na het overlijden van Marianna hertrouwde hij 1934 met Geertruda van Grinsven en samen startten zij een grossierderij in herenkleding. Na opheffing van de Oisterwijkse zaak vertrok hij naar Den Bosch en later vestigde hij zich in Tilburg als grossier in gloeilampen en later in 1948 had hij een kleinhandel in textielgoederen. Zijn klaarblijkelijke toegenegenheid aan de Duitse bezetter zorgde ervoor dat hij na de oorlog werd veroordeeld wegens collaboratie. In 1949 kwam er een triest einde aan zijn leven.

Waar woonden mijn voorouders in Oisterwijk? Dat is een vraag die onderzoekers vandaag de dag vaak stellen. Niet makkelijk op te lossen, maar Wim de Bakker probeert hier wat handvatten voor te geven. In zijn artikel doet hij uit de doeken hoe op diverse manieren in de jaren 1810 tot 1948, het jaar waarin in Oisterwijk de huisnummering per straat werd ingevoerd de huizen in Oisterwijk genummerd werden. Naast een feitelijk opsomming van de ontwikkeling van de huisnummering geeft hij ook enkele concrete voorbeelden van individuele panden met hun “huisnummerstamboom” onder meer ook de panden waarover in het artikel over Wichman Gijtenbeek wordt gesproken.
De webtip gaat over de relatie van Oisterwijk met operatie Market-Garden. De boekaankondigingen attenderen op recent verschenen historische boeken zoals de Unentse Sprokkels en een uitgave over oorlogsmonumenten in het Nationaal park Loonse en Drunense Duinen, de door Oisterwijk Verbeeldt ontwikkelde wandelapp Oorlog in Oisterwijk Schaduwspel Wandelroute en een boek over ondermeer de voetsporen van Van Gogh in Brabant waaronder in Helvoirt.

Deze aflevering 4 van De Kleine Meijerij is verkrijgbaar bij Slijterij Mitra aan de Kerkstraat te Helvoirt, Albert Heijn te Haaren, de Spar te Esch en het Heemcentrum van De Kleine Meijerij aan de Spoorlaan 70 te Oisterwijk.
Heemkundekring De Kleine Meijerij heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout: www.dekleinemeijerij.nl

Foto’s : Kastanjelaan 27-29 gefotografeerd in 1966 (RCE) De in Esch herbouwde dwarsdeelschuur uit Vlierden (Foto; Jan Timmers).