De gemeenteraad heeft vandaag om 18.00 uur een extra besloten vergadering ingelast over de kwestie met Zwijnenburg. In de openbare raadsvergadering die om 20.00 uur begon zijn geen mededelingen over de crisis binnen het college gedaan.

(Van onze verslaggever)

HELVOIRT – 14 februari 2019. Burgemeester Zwijnenburg van Haaren en de rest van het college van B&W kunnen niet meer samenwerken.

Dat berichtte vanochtend het Brabants Dagblad. Volgens de krant hebben de vier wethouders van het CDA en Progressief96 het vertrouwen opgezegd in de burgemeester. Dinsdagmiddag tegen vijven stuurde de burgemeester een berichtje aan alle raadsleden waarin staat: “Vanochtend is gebleken dat er een onwerkbare situatie is ontstaan tussen mij en de wethouders. Verstoorde verhoudingen en verschil van inzicht liggen hieraan ten grondslag. Ik ben daar letterlijk ziek van geworden. Tot nader order ben ik met ziekteverlof. Ik wens jullie een goede vergadering aanstaande donderdag”.

Eerste locoburgemeester Carine Blom zal volgens de gemeentevoorlichter vanavond namens de wethouders een verklaring afleggen over de collegecrisis. De vergadering wordt voorgezeten door plaatsvervangend raadsvoorzitter Jos Barends (Progressief96). Zwijnenburg zal er dus niet bij zijn om haar lezing te geven. Oppositieleider Johan van de Brand geeft in de krant de wethouders van Progressief96 al vast de schuld. En hij moppert dat de raad niet is gekend in de gang van zaken. Hij zint op een motie van afkeuring. CDA en Progressief96 hebben echter een solide meerderheid.

Het is gissen wat de aanleiding is voor de ruzie. Niemand wil daar iets over zeggen. Duidelijk is dat de burgemeester – al langer – slecht ligt bij de wethouders en bij een groot deel van de raad. Zwijnenburg kondigde begin januari aan dat ze niet beschikbaar is voor herbenoeming als haar termijn op 21 oktober aanstaande afloopt. In een brief schreef ze toen dat ze meende dat haar taak is volbracht en dat een andere (interim-)burgemeester het karwei van de herindeling mocht afmaken. Maar de analyse was ook dat het onzeker was of er vanuit de gemeenteraad wel steun zou zijn voor een eventuele herbenoeming en dat ze daarom de eer aan zichzelf hield. Reacties op het nieuws waren negatief: inwoners hadden er weinig begrip voor dat zij na het opstappen nog drie haar wachtgeld zal krijgen uit de gemeentekas.

Er leek toch een werkbare situatie te zijn. De burgemeester had niet veel meer te vertellen, ze zou weggaan en het college kon verder. Blijkbaar is er toch ergens een nieuwe clash over gekomen, waardoor het zo niet langer kan. Tegenover de krant zei Zwijnenburg vandaag dat zij niet begrijpt waarom de vier wethouders het vertrouwen in haar hebben opgezegd. “Een donderslag bij heldere hemel”, zegt ze. Er zou niets concreets gebeurd zijn wat de aanleiding kon zijn, in haar ogen. Voor de wethouders heeft ze geen goed woord meer over. Zwijnenburg: “Volgens mij gaan de wethouders nu hun boekje ver te buiten. Maar dit zegt meer over hen dan over mij…. Ik meen oprecht dat ik dit niet verdiend heb; ik voel me als een crimineel behandeld. Deze situatie is slecht voor onze inwoners, voor de gemeente en voor de onderhandelingen met de andere gemeenten over de opsplitsing.”

Ook door deze reactie is er een probleem omdat de burgemeester wettelijk tot taak heeft de “eenheid van het collegebeleid te bevorderen”. Een gemeente kan niet verder met een gespleten college. Wettelijk kan een burgemeester alleen bij koninklijk besluit – dus door de regering – worden benoemd, ontslagen of geschorst. Noch de wethouders, noch de gemeenteraad kunnen dat doen, al hebben ze wel een belangrijke stem in het kapittel. De burgemeester is niet de baas van de wethouders. De wethouders zijn democratisch gekozen, de burgemeester wordt benoemd. Naar verluidt is er overleg met het ministerie van binnenlandse zaken en met de Commissaris van de Koning. Die bepalen wat er nu moet gebeuren. De burgemeester houdt de mogelijkheid open van een bemiddelingspoging. De CdK moet bezien of hij – eerder dan gepland – een waarnemend burgemeester moet benoemen.

Raadsleden maken zich intussen grote zorgen wat dit alles doet met de reputatie van het gemeentebestuur van Haaren.