Even leek het er woensdagavond op dat de voorstanders van opsplitsing een zware avond tegemoet zouden gaan. Nadat de uitslag van de burgerpeiling van één stembureau bekend was gemaakt, luidde de (zeer voorlopige) tussenstand: 50,6 procent voor zelfstandig blijven en 47,2 procent voor opsplitsing. Degenen die dachten dat het een fifty-fifty race zou worden kregen ongelijk. Dat eerste stembureau bleek later Esch te zijn, de enige kern waar een krappe meerderheid (444 tegen 414 stemmen) voor zelfstandig blijven is.
Maar al snel kon het opsplitsingskamp opgelucht adem halen. De uitslagen van de andere stembureaus wezen steeds duidelijker in de richting van opsplitsen. Tegen half 11 stond er een duidelijke uitkomst op het bord: 56,1 procent van de inwoners ziet opsplitsing als de beste oplossing voor Haaren, 42 procent blijft liever (voorlopig) zelfstandig. De vraag naar ‘geen voorkeur’ blijkt –zoals eerder geschreven- overbodig: slechts 1,9 procent maakte geen keus.
Niettemin spreekt VVD-voorman Boy Scholtze na afloop van een “krappe meerderheid” maar ook hij ziet in dat de gemeenteraad op 21 december(!) feitelijk geen andere keus heeft dan de uitslag overnemen. “De uitslag nemen we sowieso serieus, ongeacht de opkomst”, zei Scholtze. Behalve de VVD zullen de andere partijen, Samenwerking 95, CDA en LLH, dat ongetwijfeld ook doen. Deze vier partijen hebben een besluit over opsplitsing zolang mogelijk gerekt maar zullen nu kleur moeten bekennen.
Die opkomst trouwens valt niet tegen. Burgemeester Jeannette Zwijnenburg toonde zich daarmee “niet ongelukkig. “Je hoopt altijd op meer”, sprak Zwijnenburg. Maar als je terugkijkt op de wijze waarop de politiek de procedure rondom de toekomst van Haaren heeft gevoerd dan mag de burgemeester haar handen dichtknijpen met 5159 uitgebrachte stemmen.
Dat neemt niet weg dat het aantal ‘proteststemmen’ (“Zo kan het niet langer”) groot is. In dat licht zijn de verschillen tussen de dorpen opmerkelijk: in Helvoirt stemde bijna tweemaal zoveel mensen (1037) voor opsplitsing dan voor zelfstandig blijven (524). In Haaren, dat van oudsher conservatiever stemt dan Helvoirt, is de meerderheid voor opsplitsing aanmerkelijk kleiner (1165 tegen 1100). En in Biezenmortel, de thuishaven van Boy Scholtze, is allesbehalve sprake van een “krappe meerderheid”: bijna drie keer zoveel voorstemmers voor opsplitsing (277) dan voor zelfstandig blijven (96). Volgens de meest simpele interpretatie van de uitslag hangt dit dorp volgens de inwoners nog steeds “aan de achterste mem”.
Met de uitkomst van de burgerpeiling lijkt er nu toch een eind te komen aan de drie jaar slepende discussie over de toekomst van Haaren. De vraag is of het provinciebestuur, dat graag een tandje erbij wil, aan Haaren nog ruimte laat om de volgende stap te zetten: bij welke gemeente moeten de dorpen nu komen? Een vraag die natuurlijk op 4 oktober aan de inwoners had moeten worden voorgelegd. De provincie zal de uitslag van de peiling aangrijpen om vaart te maken met opsplitsing, al houdt de gemeenteraad die boot nog even af. Die zet de inwoners die willen weten wat er nu met de burgerpeiling gebeurt in de wachtkamer tot 21 december. Gemeente en provincie lijken elkaar om de beurt een hak te willen zetten!
Toch blijft het signaal van de inwoners helder: de uitkomst van de peiling laat weinig ruimte over voor debat.
Het ergste wat een burgemeester kan overkomen is als die er niet in slaagt om haar volk bij elkaar te houden. En ook alle mooie woorden die ze besteedde aan de Burgerpeiling waren onvoldoende om het toekomstperspectief van de huidige gemeente Haaren tot ideaal te verheffen. De burgemeester en haar mede-bestuursleden hadden onvoldoende gevoel voor wat er leeft in de dorpen. Ook de brochure die duidelijkheid moest scheppen is ongelezen – of toch zeker onbegrepen – in de papierbak verdwenen. In navolging van het bestuur begon ook de grote meerderheid van de raad (volksvertegenwoordigers!) zich af te zetten tegen het publiek. Schuilend achter de eigen onmacht richtten de pijlen zich op de Provincie. Ook dat maakte weinig indruk op de stemming in de dorpen. Met hoeveel persoonlijke en politieke onmacht moet je door blijven gaan? Eén ding is zeker: na alles wat er gezegd en gedaan is kun je van dit huidige bestuur niet verwachten dat zij zelf nu overgaan tot het uitvoeren van de wens van ‘onze inwoners’. Die wens is duidelijk.
Jan van Balkom, je maakt hier een scherpe analyse. Wat mij de laatste drie jaar verbaasd heeft is dat ook de gemeenteraad zo weinig gevoel had bij wat er leeft in de dorpen.
Ja, de fractievoorzitter van Samenwerking95 wist wat er in Esch leefde en de afkeer van Esch van Boxtel is de basis van het ontstaan van de huidige gemeente Haaren. Maar dat is meer dan 20 jaar geleden. De uitslag in Esch verbaasde mij echter niet.
Maar de coalitie voelde duidelijk niet aan wat er in Biezenmortel en Helvoirt leefde. In Biezenmortel was er nooit een afkeer van Udenhout. Ja natuurlijk, er was altijd wel iets te klagen maar de verhoudingen waren over het algemeen goed. Helvoirt is nooit gelukkig geweest met de herindeling van 1996. Men heeft zich in de jaren 90 bij het initiatief van Haaren en Esch aangesloten maar nooit van harte.
In het Brabants Dagblad las ik dat de N65 de splijtzwam was in de uitslag per dorp. Het is echter niet de N65 maar de historie van de vier dorpen.
3 Comments