Corvers Column: Neerwaartse spiraal

HELVOIRT – 3 oktober 2022. De Onderwijsinspectie constateert dat het basisonderwijs in een neerwaartse spiraal zit.

Het niveau holt over de hele linie achteruit, vooral in de kernvakken zoals taal en rekenen, laat het ministerie weten. De focus moet terug naar basisvakken als taal en rekenen, luidt het oordeel van onderwijsdeskundigen en mensen buiten het onderwijs.

Maar lang niet iedereen is het daarmee eens. Ook Maikel de la Cuisine, directeur op de dr. Landmanschool in Helvoirt wijst die conclusie af. Hij heeft een eigen kijk op hoe het onderwijs eruit moet zien. Na het vertrek van directeur Mart van der Heijden bij de Landmanschool in 2019 stond in de profielschets voor een nieuwe schoolbaas talentontwikkeling bovenaan: de school wilde iemand met talentontwikkeling en passend onderwijs met de insteek op zorg en kwaliteit. 

De la Cuisine gaf elf jaar les op ’t Talent, een basisschool in Schijndel met een bijzondere achtergrond door het experimentele karakter. Die school stelt speciaal basisonderwijs open voor kinderen uit het regulier onderwijs. Normaal is dat andersom. Een mix dus van speciaal en regulier onderwijs. “Een enorme uitdaging”, vindt de directeur van de dr. Landmanschool. Talentontwikkeling is de kracht van deze school: het stimuleren van de leermotivatie bij kinderen en leren zelfstandig problemen op te lossen, het leren van elkaar, onderzoekend te zijn. Dat brengt hij nu ook naar de Landmanschool.  

In het moderne basisonderwijs gaat het niet meer alleen om een dikke voldoende. Inspelen op wat de samenleving vraagt is vooral het parool, vindt de directeur. “We moeten minder gaan zitten op de eindafrekening en de resultaten maar meer op vaardigheden, zoals samenwerken”, legt De la Cuisine uit. “Hoe ga je om met keuzes maken en hoe met alle informatie die in deze tijd op je afkomt. Hoe onderscheid je feiten en fictie. We moeten kinderen leren daarmee om te gaan.”

Maar toch, een vijf of een acht voor taal of rekenen, doet dat er nog toe? Het zegt iets over het niveau van het kind, reageert het schoolhoofd. Maar kinderen hebben er zoveel vaardigheden bijgekregen. Vergelijk dat eens met leerlingen van tien of vijftien jaar geleden. Het geschreven stuk op het rapport wordt steeds belangrijker dan de cijfers. Ouders vragen daar ook steeds meer om. Die vinden de cijfers minder interessant. Zij willen weten hoe hun kind zich ontwikkelt, legt De la Cuisine uit.  

Sinds mei van dit jaar is in het HelvoirThuis een lokaal ingericht waar kinderen uit Oekraïne les krijgen. De Landmanschool huurt dat lokaal tegen ‘een mooi tarief’ want binnen de eigen school is geen ruimte. Dat onderwijs met de Oekraïense kinderen gaat met ‘ups en downs’, laat de directeur weten. “Veel kinderen komen uit een situatie die we ons niet kunnen voorstellen.” Ook hebben veel kinderen een jaar of langer geen onderwijs gehad. Met een tolk wordt de taalbarrière genomen.

Over neerwaartse spiraal gesproken. In dat klasje met vijftien Oekraïense kinderen in het HelvoirThuis gaat het niet om talentontwikkeling, laat staan om een dikke voldoende. De focus ligt daar voorlopig nergens op. Met veel liefde, aandacht en geduld van de school beginnen de kinderen hopelijk een beetje te wennen aan deze omgeving en aan ons onderwijs.